Προσευχή - Η ζωτική ανάγκη της ψυχής

Στο ευαγγέλιο του Λουκά(6,12-19) μας περιγράφει πως ο Χριστός εξέλεξε τους δώδεκα αποστόλους. Λέγει το ιερό κείμενο ότι ο Χριστός προηγουμένως πέρασε μια νύχτα άγρυπνος και προσευχόμενος· «και ην διανυκτερεύων εν τη προσευχή του Θεού». Αν και απόλυτα άγιος, αν και απόλυτα αναμάρτητος, αν και απόλυτα τέλειος εν τούτοις ως άνθρωπος αισθανόταν την ανάγκη να προσευχηθεί. Ας το κρατήσουμε αυτό είναι πολύ βασικό. Δείχνει ότι η προσευχή είναι εκ των ων ουκ άνευ. Είναι ο όρος άνευ του οποίου δεν υπάρχει πνευματική ζωή. Δεν υπάρχει επικοινωνία με τον Θεό. Αφού και ο Κύριος αισθανόταν συχνά, πολύ συχνά, την ανάγκη να προσεύχεται ως άνθρωπος, φαντασθείτε πόσο συχνά πρέπει να προσευχώμαστε εμείς.

Λέγει ο ιερός Χρυσόστομος· ότι είναι ο ήλιος για τον οφθαλμό, το νερό για το ψάρι, τα νεύρα για το σώμα, αυτό είναι για την ψυχή του ανθρώπου η προσευχή. Και ο μη προσευχόμενος άνθρωπος μοιάζει με τυφλό που δεν βλέπει τον ήλιο ή με ψάρι που είναι έξω από το νερό ή με άνθρωπο παράλυτο ανίκανο να εκτελέσει την παραμικρή εργασία.

Απ’ αυτά που είπαμε μπορούμε να καταλάβουμε πόσο λάθος είναι η θεωρία που επεκράτησε ότι η προσευχή απλώς είναι ένα καθήκον του χριστιανού. Δεν είναι καθήκον αλλά είναι η πρώτιστη και θεμελιώδης και βασική και ζωτική ανάγκη της ψυχής. Όπως είναι παράλογο να λέμε ότι τρώμε ή αναπνέουμε ή κοιμόμαστε από καθήκον, έτσι είναι παράλογο να λέμε ότι προσευχόμαστε από καθήκον. Μόνο σε περίπτωση που είμαστε άρρωστοι μας λένε· πρέπει να φάγεις, ή πρέπει να κοιμηθείς. Το ότι επεκράτησε να τονίζεται στην κατήχηση και το κήρυγμα ότι η προσευχή είναι καθήκον, αυτό είναι μία ένδειξη της ασθενείας που μαστίζει το ψυχοσωματικό μας είναι και ότι χρειάζονται συντονισμένες και επίμονες προσπάθειες για να βρούμε την εν Χριστώ υγεία μας και να επανέλθουμε στο κατά φύση και ορθοδόξως ζην.

ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΠΡΟΣΕΥΧΩΝ

Προσευχήθηκε λοιπόν ο Κύριος και μάλιστα έκανε ολονύκτια αγρυπνία θα λέγαμε για να πετύχει η εκλογή των μαθητών. Για να αποβούν σωστοί, συνετοί, άγιοι. Με πόση αγωνία, ένταση, πάθος και επιμονή προσευχήθηκε ο Χριστός μας το φανερώνει ο ευαγγελιστής Λουκάς γράφοντας τη φράση· «και ην διανυκτερεύων εν τη προσευχή». Ξέρουμε πόσο δύσκολο πράγμα είναι η προσευχή, και πόσο νυσταλέα και χωρίς συναίσθηση την κάνουμε. Για να προσευχηθούμε ώρες συνέχεια, και μάλιστα για μια νύχτα, πρέπει να έχουμε σοβαρό-μέγιστο πρόβλημα, που να συνταράζει και να συγκλονίζει συνθέμελα την ύπαρξή μας. Συνεπώς μπορούμε να φαντασθούμε πόσο μαρτυρικά προσευχήθηκε ο Χριστός εκείνο το βράδυ.

Και εδώ βρίσκεται το παράξενο και ακατανόητο που παρουσιάζει το ευαγγέλιο. Λέγει ο Αλέξανδρος Τσιριντάνης· «ποιο ήταν το αποτέλεσμα αυτής της τόσο έντονης και παθιασμένης προσευχής του Χριστού; Να εκλέξει και έναν προδότη τον Ιούδα». Τι περίεργο τι συγκλονιστικό αυτό που μας περιγράφει το ιερό ευαγγέλιο! Δηλαδή και η προσευχή του Χριστού ορισμένες φορές δεν είχε 100% θα λέγαμε επιτυχία. Άλλο τώρα ότι και ο Ιούδας βοήθησε το σχέδιο του Θεού και δεν μπόρεσε ο διάβολος να εμποδίσει το έργο της θείας οικονομίας. Η προδοσία των ανθρώπων και η εναντίωσή τους στο σχέδιο του Θεού καθώς και οι ενέργειες του διαβόλου ούτε το ματαιώνουν ούτε το εμποδίζουν. Απλώς οι εναντιούμενοι μένουν εκτός του σχεδίου της σωτηρίας γιατί ο Θεός σέβεται την ελευθερία τους.

Εάν λοιπόν ο Χριστός δεν είχε 100% θετικό αποτέλεσμα στην προσευχή του, γιατί εμείς να παραπονιόμαστε πολλές φορές για το αναπάντητο των προσευχών μας; Ο Θεός έχει το σχέδιό του που εμείς δεν το γνωρίζουμε, έχει το πρόγραμμά του που εμείς δεν το υποπτευώμαστε και ανάλογα απαντά θετικά ή αρνητικά στις προσευχές μας.


ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ


Το γεγονός ότι ο Ιούδας εις εκ των δώδεκα παρά την προσευχή του Χριστού κατάντησε προδότης, δείχνει ότι δεν μας ωφελούν οι προσευχές των αγίων -όσο έντονες κι αν είναι- αν και εμείς δεν προσπαθήσουμε. Αν και εμείς δεν αγωνισθούμε. Η ελευθερία της βουλήσεώς μας πάντοτε υπάρχει και δεν μπορεί κανένας ούτε και ο Θεός να μας εξαναγκάσει να κάνουμε κάτι που εμείς δεν θέλουμε. Συνεπώς χρειάζεται και ο προσωπικός αγώνας και η προσωπική προσευχή. Όχι επανάπαυση στις προσευχές των άλλων. Ο γέροντας Ιερώνυμος, ένας ασκητής άγιος που έζησε στην Αίγινα στα τελευταία χρόνια, έλεγε συχνά σ’ αυτούς που τον παρακαλούσαν να προσευχηθεί για κείνους· «εάν προσευχηθώ, εγώ τρώω δεν τρως εσύ». Δηλαδή όταν είσαι νηστικός, δεν λες κάποιον άλλον φάγε για μένα αλλά πας ο ίδιος και τρως. Ή εάν είσαι διψασμένος πας εσύ και πίνεις.

Ή εάν είσαι κουρασμένος πας εσύ και ξεκουράζεσαι κ.ο.κ.


Έτσι πρέπει να συμβαίνει και στο θέμα της προσευχής. Βέβαια όπως λέγει και ο αγιορείτης μοναχός Μωυσής· «όλοι οι πιστοί κληρικοί και λαϊκοί , αποτελούμε ένα σώμα· το σώμα της Εκκλησίας. Και είναι φυσικό το ένα μέλος να δέχεται την βοήθεια των άλλων μελών και αλλοίμονο αν δεν γίνεται αυτό.

Οι προσευχές όμως, των άλλων και της Εκκλησίας, μας βοηθούν όταν και εμείς κάτι κάνουμε…

Να ζητάμε τις προσευχές των αγίων αλλά να μη αναμένουμε τα πάντα απ’ αυτές οκνεύοντας οι ίδιοι.

Η αγιότητα δεν είναι μεταδοτική.

Είναι ενισχυτική, ελεγκτική, αλλ’ όχι αποφασιστική και καταστροφική της θελήσεώς μας».