Ο ΑΒΒΑΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΟΜΙΛΕΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ . ΡΩΤΑ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΔΑΝΙΗΛ "Για την αιτία της ξαφνικής αλλαγής των συναισθημάτων μας. Πώς γίνεται καί, ενώ νιώθουμε πολλή χαρά, ξαφνικά μάς καταλαμβάνει τέλεια αποθάρρυνση καί θλίψη; 3

 Σχετικά μέ τό βίο τού αββά Δανιήλ.

ΑΒΒΑΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ: Ανάμεσα σ’ όλους αυτούς τούς ήρωες της «κατά Θεόν» φιλοσοφίας, συναντήσαμε καί τον άββά Δανιήλ. Ό άββάς Δανιήλ, όχι μόνο ήταν ισάξιος σ' όλες τις αρετές μέ αυτούς πού έμεναν στην έρημο της Σκήτης, αλλά είχε ως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του τό χάρισμα της ταπεινοφροσύνης. Ή μεγάλη καθαρότητα καί ή πραότητα του άββά Δανιήλ έκαναν τον άββά Παφνούτιο, ό όποιος ήταν ό ιερέας αυτής της ερήμου, να τον επιλέξει ανάμεσα από πολλούς άλλους πιο ηλικιωμένους για να γίνει διάκονος.

Ό άββάς Παφνούτιος ήταν τόσο ενθουσιασμένος από την αρετή του άββά Δανιήλ ώστε, θεωρώντας τον ισάξιό του καί ιδιαίτερα μερισματούχο, βιαζόταν να τον κάνει επίσης καί ισόβαθμο κατά την ιερατική τάξη. Στο πρόσωπο του άββά Δανιήλ, ό άββάς Παφνούτιος έβλεπε τον άνθρωπο, ό όποιος θα μπορούσε αργότερα να τον διαδεχθεί. Γι’ αυτό τον προήγαγε σχετικά νωρίς, ένώ ζούσε ακόμη ό ίδιος, στο αξίωμα της ιεροσύνης.

Ό άββάς Δανιήλ ωστόσο δεν έπαυσε να διατηρεί, καί σ’ αυτή την ανώτερη θέση πού άνήλθε,τήν προηγούμενη συνηθισμένη του ταπείνωση. Ποτέ δεν προβλήθηκε, όταν παρευρισκόταν ό δάσκαλός του, για την ανώτερη τάξη στην οποία προκρίθηκε, αλλά επέμενε πάντα, όταν ό άββάς Παφνούτιος τελούσε τη Θεία Λειτουργία, να εκτελεί αυτός τά καθήκοντα του πρώτου αξιώματος του, σάν να ήταν μόνο διάκονος.

Ωστόσο, ό άββάς Παφνούτιος, άν καί ήταν τόσο άγιος άνθρωπος καί είχε άκόμη καί προορατικό χάρισμα, στην περίπτωση του άββά Δανιήλ, δεν είδε τά γεγονότα να επαληθεύουν τις έλπίδες του σε ότι αφορούσε τό θέμα της διαδοχής καί την εκλογή που ό ίδιος είχε κάνει. Γιατί ό υποψήφιος διάδοχός του έφυγε απ’ αυτή τη ζωή λίγο πριν φύγει για τον Ουρανό αυτός ό ίδιος.

 Ερώτηση για την αιτία της ξαφνικής αλλαγής των

συναισθημάτων μας. Πώς γίνεται καί, ενώ νιώθουμε πολλή χαρά, ξαφνικά μάς καταλαμβάνει τέλεια αποθάρρυνση καί θλίψη;

Σ’ αυτόν λοιπόν τον μακάριο άββά Δανιήλ θέσαμε μια μέρα την εξής ερώτηση: Γιατί άραγε, όταν αποσυρόμαστε στα κελιά μας για να προσευχηθούμε, μάς περιλούει ένα κύμα Θείου φωτός καί αισθανόμαστε να πλημμυρίζει από αγαλλίαση καί ανείπωτη χαρά ή καρδιά μας καί φθάνουμε σε κατάσταση, την όποια όχι μόνο δεν μπορούμε να περιγράφουμε, αλλά ούτε καν να τη συλλάβει ό νους μας; Γιατί τότε ή προσευχή βγαίνει καθαρή καί ανεμπόδιστη καί ή ψυχή γεμάτη πνευματικούς καρπούς δέχεται την εσωτερική πληροφορία ότι οι δεήσεις της, πού δεν διακόπτονται ούτε καί κατά την ώρα τού ύπνου, φθάνουν γρήγορα στον ουρανό καί γίνονται αποδεκτές από τον Θεό;

Καί γιατί μετά ξαφνικά καί χωρίς κανένα λόγο μάς καταλαμβάνει μια ανεξήγητη αγωνία; Νιώθουμε τότε να μάς πλακώνει μια θλίψη βαριά, χωρίς να υπάρχει καμιά εμφανής αιτία πού να την έχει προκαλέσει. Μετά στερεύει αυτή ή πηγή των μυστικών βιωμάτων μας καί φθάνουμε σε τέτοιο σημείο, ώστε καί τό κελί μας ακόμα να μάς γίνεται ανυπόφορο. Όταν βρισκόμαστε σ’ αυτή την κατάσταση αποστρεφόμαστε τη μελέτη, καί ό νους μας διασπάται κατά την ώρα της προσευχής καί τρέχει ακατάπαυστα έδώ καί εκεί. Αισθανόμαστε σάν να είμαστε μεθυσμένοι. Αναστενάζουμε, προσπαθούμε να επαναφέρουμε τό νου μας στην πρώτη του κατεύθυνση. Μάταια όμως! Όσο περισσότερο προσπαθούμε να τον επαναφέρουμε στη μνήμη τού Θεού, τόσο πιο πολύ αυτός γλιστράει καί ξεφεύγει σε άσκοπες περιπλανήσεις καί τελικά παραμένει άκαρπος. Ούτε ό πόθος της Βασιλείας τών Ουρανών, αλλά καί ούτε ό φόβος της Κόλασης είναι ικανά να μάς ξυπνήσουν από τό λήθαργο μας.

Πάνω σ’ αυτές τις απορίες μας ό άββάς Δανιήλ μάς έδωσε τούτη έδώ την απάντηση.

ΑΒΒΑΣ ΔΑΝΙΗΛ: Οι Πατέρες μάς έχουν πει ότι ή στειρότητα του πνεύματος, για την οποία μιλάτε, οφείλεται σε τρεις αιτίες: Ενδέχεται να είναι αποτέλεσμα της αμέλειας μας. Μπορεί να είναι δαιμονικός πειρασμός. Δεν αποκλείεται επίσης να είναι καί μια δοκιμασία, την οποία παραχωρεί ή Θεία Πρόνοια.

Πολλές φορές ή πνευματική στειρότητα προέρχεται από τη δική μας αμέλεια. Από δικό μας λάθος πέφτουμε σε πνευματική χλιαρότητα. Μειώνεται ή αγωνιστική μας διάθεση καί παραδινόμαστε στην αμέλεια καί την οκνηρία. Αυτή ή απραξία γεννά άσχημους λογισμούς, οι όποιοι στη συνέχεια πυροδοτούν τούς πειρασμούς. Τότε πλέον ή καρδιά μας γίνεται σάν χωράφι, στο όποιο δεν φυτρώνουν παρά μόνο αγκάθια καί τριβόλια. 

Αλλά, όταν μάς συμβεί κάτι τέτοιο, είναι φυσικό να επακολουθήσει ή πνευματική στειρότητα. Δεν υπάρχουν πια μέσα μας πνευματικοί καρποί ούτε επιθυμούμε μυστικές αναβάσεις τού πνεύματος.

Μπορεί επίσης αυτή ή κατάσταση πού περιγράφετε να είναι καί ένας πειρασμός. Όταν δηλαδή είμαστε ολοκληρωτικά δοσμένοι στούς ευγενείς πνευματικούς πόθους μας, τότε ό αόρατος εχθρός μας γλιστρά επιδέξια καί εισβάλλει στο νου μας,τόν όποιο αποσπά από την πιο ιερή πνευματική κατάστασή του, χωρίς εμείς να τό θέλουμε καί χωρίς πολλές φορές να τό καταλαβαίνουμε.

Δύο είναι οι λόγοι, για τούς οποίους επιτρέπει ό Θεός να αποθαρρυνόμαστε πνευματικά.

Αυτή τη δοκιμασία, μπορεί επίσης να την επιτρέπει ό Θεός για δύο κυρίως λόγους. Ό ένας λόγος είναι για να ταπεινωθούμε. Μάς εγκαταλείπει Εκείνος για κάποιο διάστημα καί εμείς, βλέποντας ταπεινωμένοι την αδυναμία μας, δεν νιώθουμε πλέον καμία έφεση για την καθαρότητα της καρδιάς, μέ την όποια Εκείνος μάς είχε πριν χαριτώσει. Έχοντας εξάλλου την αίσθηση ότι μέσα σ’ αυτή την εγκατάλειψη ούτε οι στεναγμοί ούτε ή προσωπική μας επιμέλεια είναι ικανά να μάς επαναφέρουν στην πρώτη χαρά καί στην καθαρότητα, συνειδητοποιούμε ότι ή αγαλλίαση πού αισθανόμασταν πριν, δεν ήταν καρπός του δικού μας ζήλου, άλλα δώρο της ευσπλαχνίας Του. Καταλαβαίνουμε πλέον από την εμπειρία μας ότι πρέπει να ικετεύσουμε τον Θεό καί να του ζητήσουμε να μάς σκεπάσει πάλι μέ τη Χάρη Του καί να μάς φωτίσει.

Ό άλλος λόγος πού ό Θεός επιτρέπει να πέσουμε σ’ αυτόν τον πειρασμό είναι ότι θέλει να δοκιμάσει μ’ αυτό τον τρόπο την επιμονή, τη σταθερότητα καί τον πόθο της ψυχής μας. Θέλει να μάς διδάξει πόσο θερμά καί επίμονα πρέπει να Του ζητούμε τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος, όταν Αυτό έχει ήδη εγκαταλείψει την ψυχή μας. Μάς εκπαιδεύει επίσης, για να συνειδητοποιήσουμε, μετά από αυτή την εμπειρία, πόσο θα μάς στοιχίσει τό να ξαναβρούμε τη χαμένη πνευματική χαρά μας καί την αγαλλίαση της καθαρής καρδιάς. Μάς καθοδηγεί, ώστε να φιλοτιμηθούμε να καταβάλλουμε περισσότερο ζήλο καί να κάνουμε εντατικότερο αγώνα, για να διαφυλάττουμε τη Χάρη. Γιατί συνήθως είμαστε πιο αμελείς, όταν πρόκειται να διαφυλάξουμε κάτι, τό όποιο θεωρούμε ότι μπορούμε εύκολα καί άκοπα να τό ξαναβρούμε.

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΑΒΒΑΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ. ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ. ΤΟΜΟΣ Α ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ.