Γέρων Γεώργιος Καψάνης, Ἠγούμενος Ἱ. Μ. Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγ. Ὅρους

~ Βασικὰ στοιχεῖα τῆς Ἑλληνορθοδόξου παραδόσεως:

Ἡ Ἐκκλησία τὸ κέντρο τῆς ζωῆς τοῦ πιστοῦ λαοῦ. Ἡ Ἐκκλησία ἁγιάζει ὅλες τὶς περιστάσεις τῆς ζωῆς μας.

α) Ὁ λαὸς ζοῦσε τὴ ζωὴ του Ευχαριστιακά.

Πόσο διαφορετικὰ θὰ βλέπαμε τὸν συνάνθρωπό μας ἂν τὸν βλέπαμε ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ; Ἂν δοῦμε τὰ ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ ἀγαθὰ ὡς δῶρα τοῦ Θεοῦ ἀποφεύγουμε τὰ δύο ἄκρα: τὴν περιφρόνηση ἢ τὴν ἀπολυτοποίηση καὶ τὴν θεοποίησή τους (π.χ. μόρφωση). Οἱ ἄνθρωποι ποὺ δὲν δέχονται τὸν κόσμο ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ δὲν ζοῦν μὲ κέντρο τὸν Θεὸ ἀλλὰ τὸ Ἐγώ τους.
Ὅλα στὴν Ἐκκλησία εἶναι Θεανθρώπινα.

β) Το ασκητικὸ πνεύμα βασικό χαρακτηριστικό τῆς Ἑλληνορθοδόξου παραδόσεως…

Ἡ πίστη τοῦ λαοῦ Σταυροαναστάσιμη, γι’ αὐτὸ ἦταν χαρούμενος καὶ εἰρηνικός.

γ) Ἕνα ἄλλο βασικὸ χαρακτηριστικό τῆς Ἑλληνορθοδόξου παραδόσεως εἶναι ἡ ἀξία τοῦ ανθρωπίνου προσώπου…

Ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι ἰδεολογία. Δὲν εἶναι ἑλληνοχριστιανικὸς πολιτισμὸς ὡς ἰδεολογία. Ἡ Ἐκκλησία γέννησε τὸν ἑλληνορθόδοξο πολιτισμό. Στὴν Ἐκκλησία δὲν θυσιάζεται ἕνα πρόσωπο χάριν μίας ἰδέας, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν τακτικὴ ὅλων τῶν ἰδεολογιῶν.
Ὁ Ντοστογιέφσκι ἔλεγε ὅτι «εἶναι ἄλλο πράγμα νὰ ἀγαπᾶς τὴν ἀνθρωπότητα ὡς ἰδέα καὶ ἄλλο πράγμα νὰ ἀγαπᾶς τὸν συγκεκριμένο ἄνθρωπο». Ὁ λαὸς δὲν εἶναι μάζα. Εἶναι εἰκόνες τοῦ Θεοῦ.

δ) Ἡ ἀγάπη της Ελευθερίας ενα ἀκόμα χαρακτηριστικό τῆς παραδόσεώς μας.

Δὲν μποροῦμε νὰ εἴμαστε Ἐθνικὰ ἐλεύθεροι ἂν εἴμαστε ὑποδουλωμένοι στὰ πάθη μας. Ὁ λαὸς ἂν ζητάει τὴν ἐθνικὴ ἐλευθερία, τὴν ζητάει γιὰ τὴν πνευματικὴ ἐλευθερία. Ἡ Ἑλληνορθόδοξος χριστιανικὴ παράδοση σὲ τί μπορεῖ νὰ μᾶς βοηθήσει σήμερα; Ἡ παράδοση δὲν εἶναι κάτι μουσειακό. Εἶναι ἀλήθεια καὶ ζωή.

α) Ἡ ἑλληνορθόδοξος παράδοση μᾶς βοηθάει στήν διατήρηση τῆς ἐθνικῆς μας ἐνότητας καὶ τὴν ἐθνική μας ταυτότητας.
β) Ἡ ἑλληνορθόδοξος παράδοση προϋπόθεση γιὰ νὰ ἔχει ἡ δική μας προσωπικὴ ζωὴ νόημα.
γ) Ἡ ἑλληνορθόδοξος παράδοση ἀπαραίτητη γιατί μᾶς δίδει τὴν δυνατότητα νὰ οἰκοδομήσουμε ἔναν καλυτερο κόσμο σημερα.

Οἱ καπιταλιστικὲς κοινωνίες πάσχουν ἀπὸ τὸν ἀτομικισμὸ, οἱ δὲ σοσιαλιστικὲς κοινωνίες γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὸν ἀτομικισμὸ πέφτουν στὴν μαζοποίηση. Δὲν μποροῦν νὰ σώσουν τὸ ἀνθρώπινο πρόσωπο ποὺ διασώζεται στὸ Ὀρθόδοξο κοινοβιακὸ πνεῦμα.
Ἡ Ἐκκλησία λύνει τὸ κοινωνικὸ πρόβλημα.
Στὴν Εὐρώπη θεοποιήθηκε ὁ ἄνθρωπος καὶ γκρεμίστηκε ὁ Θεός. Τώρα ποὺ τὸ εἴδωλο τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ὑψώθηκε ὡς Θεὸς τσακίστηκε, ὁ Εὐρωπαῖος δὲν ἔχει νὰ πιαστεῖ ἀπὸ πουθενά. Βρέθηκε στὸ χάος.

Ἡ μελέτη, ἡ διατήρηση καὶ βίωση τῆς παραδόσεώς μας ἡ λύση τοῦ δράματος τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου. Ἐὰν καὶ ἐμεῖς χάσουμε τὸ φῶς τῆς παραδόσεώς μας ποιὸς θὰ τὴν προσφέρει στὸν δυτικὸ ἄνθρωπο;

Τὸ μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τρία ἴσον ἕνα καὶ ἕνα ἴσον τρία, ἀποτελεῖ ὑπέρβαση τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς. Ὅσο πιὸ ἀντινομικὸ εἶναι γιὰ τὴν ἀνθρώπινη λογικὴ τόσο πιὸ ἀληθινὸ εἶναι. Εἶναι μυστήριο ποὺ θέλει τὴν ἐλευθερία μας καὶ ὄχι τὴν καταναγκαστικὴ λογική μας. Ἂν ἦταν λογικὸ θὰ ἦταν ἀνθρώπινο. Ἐπειδὴ εἶναι ὑπέρλογο εἶναι θεῖο. Καὶ τὸ πιστεύουμε γιατί εἶναι τῆς λογικῆς τοῦ Θεοῦ. Γιὰ νὰ πιστέψουμε τὸ τρία ἴσον ἕνα καὶ ἕνα ἴσον τρία θὰ πρέπει νὰ ξεπεράσουμε τὴν αὐτάρκεια τῆς δικῆς μας λογικῆς καὶ νὰ δεχθοῦμε ὅτι ἡ δική μας λογικὴ εἶναι περιορισμένη. Τὸ ἅλμα ἀπὸ τὴν δική μας λογικὴ στὴν λογική τοῦ Θεοῦ γίνεται διὰ τῆς πίστεως.

Ἡ Ὀρθοδοξία δὲν εἶναι κλειστή, δὲν φοβᾶται νὰ πάρει στοιχεῖα ἀπὸ ἄλλους πολιτισμοὺς καὶ νὰ τὰ ἀφομοιώσει. Ὄχι ὅμως ὅ,τι εἶναι ἀντίθετο μὲ τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Θεοῦ. Πολλὰ ἀπὸ αὐτὰ ποὺ πῆρε, τοὺς ἔδωσε νέο νόημα.
 Τὸ Ἅγιον Ὅρος ἀγαπάει τὶς γυναῖκες κατὰ Θεὸν γι’ αὐτὸ καὶ ἔχει ἄβατον.

Οἱ νέοι, μὲ ταπείνωση καὶ μὲ ὑπακοή, μποροῦν νὰ βοηθήσουν νὰ ἐκφραστεῖ σύγχρονα ἡ παράδοσή μας. Ἀλλὰ αὐτὴ ἡ προσπάθεια γιὰ νὰ εἶναι ἐπιτυχημένη θὰ πρέπει νὰ ξεπεράσουμε τὸ ὀρθολογιστικὸ οὐμανιστικὸ πνεῦμα καὶ νὰ σταυρωθοῦμε.

πηγή: enromiosini