Αρχ. Γεώργιος Καψάνης: «Να μελετούμε τον λόγο του Θεού… δεν μπορεί να ζήσει η ψυχή χωρίς πνευματική τροφή»

~ Είναι πολύ ωφέλιμο στην ψυχή μας να έχουμε όλοι το Ευαγγέλιο στο σπίτι μας.

Και, εκτός από την προσευχή που πρέπει να κάνουμε κάθε πρωί και κάθε βράδυ, να έχουμε την καλή συνήθεια, την αγία συνήθεια να διαβάζουμε και από το Ευαγγέλιο, από την Αγία Γραφή γενικότερα, ιδίως από το Ευαγγέλιο, δυο-τρεις σελίδες κάθε μέρα, έχοντας την συνείδηση ότι αυτό που διαβάζουμε είναι ο λόγος του Θεού. Κι εμείς το διαβάζουμε για να δούμε τι θέλει ο Θεός από εμάς. Δεν διαβάζουμε για να αποκτήσουμε γνώσεις, όπως διαβάζουμε ένα άλλο βιβλίο, ή για να περάσουμε την ώρα μας, αλλά διαβάζουμε για να φωτιστούμε να δούμε τι θέλει ο Θεός, ποιο είναι για εμάς το θέλημα του Θεού.

Κι έτσι, όταν διαβάζουμε θέλοντας να μάθουμε ποιο είναι το θέλημα του Θεού για εμάς, η μελέτη αυτή είναι μελέτη σωτηρίας και πνευματικής μας βοηθείας. Γι’ αυτό, ας κάνουμε αυτόν τον αγώνα. Έχουμε τόση ώρα στη διάθεσή μας κάθε ημέρα. Ας αφιερώσουμε και λίγη ώρα στη μελέτη του λόγου του Θεού.

Βέβαια η μελέτη του λόγου του Θεού δεν είναι μόνο το Ευαγγέλιο, αλλά είναι και οι Βίοι των Αγίων, οι οποίοι είναι το εφαρμοσμένο Ευαγγέλιο, διότι οι Άγιοι δεν έκαναν κάτι άλλο στη ζωή τους, παρά εφάρμοζαν το Ευαγγέλιο. Και όταν διαβάζουμε τους Βίους των Αγίων, τα έργα των Αγίων, βλέπουμε πώς οι Άγιοι βίωσαν το Ευαγγέλιο, τον λόγο του Θεού και παίρνουμε κι εμείς παράδειγμα να βιώσουμε έτσι τον λόγο του Θεού.

Εξαρτάται έτσι από εμάς τι ζωή θα ζήσουμε. Αν θα διαλέξουμε μία ζωή αδιαφορίας για την ψυχή μας, πνευματικής ψυχρότητος, ή θα διαλέξουμε μία ζωή αγάπης για τον Θεό, πόθου για να γνωρίσουμε το θέλημά Του.

Να μελετούμε το Ευαγγέλιό Του, τις Γραφές, τους Πατέρες, ώστε καθημερινά να έχουμε τροφή πνευματική, διότι, όπως καθημερινά δεν μπορεί να ζήσει το σώμα χωρίς υλική τροφή, έτσι δεν μπορεί να ζήσει η ψυχή χωρίς πνευματική τροφή, χωρίς λόγο Θεού. Η ψυχή, αν δεν τρέφεται από τον λόγο του Θεού, τρέφεται από τα κεράτια των χοίρων με τα οποία τρεφόταν και ο άσωτος υιός.

Η ψυχή του ανθρώπου επιποθεί να τραφεί με κάτι το πνευματικό. Κι αυτό ή θα είναι ο λόγος και η αλήθεια του Θεού, ή θα είναι τα μάταια και αμαρτωλά πράγματα αυτού του κόσμου.

Η αλήθεια είναι ότι, επειδή σήμερα δεν διαβάζουμε τον λόγο του Θεού, και όμως πρέπει κάτι να διαβάσουμε, διαβάζουμε τις εφημερίδες, τα περιοδικά· που μπορεί και να μην είναι άσχημα, να μην είναι κακά πράγματα αυτά που διαβάζουμε, αλλά δεν είναι όμως ο λόγος του Θεού.

Είναι πράγματα της ματαιότητος, που αφορούν αυτή τη ζωή, αλλά δεν αφορούν την αιώνια ζωή. Κι έτσι την «πατάμε» πολλοί, διότι μελετώντας τα επίγεια, ξεχνάμε τα ουράνια. Γινόμαστε πολυμαθείς κατά τα ανθρώπινα, αλλά ολιγομαθείς περί τα θεία. Γι’ αυτό η πνευματική ζωή των συγχρόνων χριστιανών είναι καχεκτική. Δεν είναι μία ζωή γεμάτη από τη Χάρη και τον φωτισμό του Θεού.

† Αρχ. Γεώργιος Καψάνης, Προηγούμενος Ι. Μ. Γρηγορίου Αγίου Όρους

Πηγή: koinoniaorthodoxias.org

Π. Γεώργιος Καψάνης: Τα βασικά στοιχεία της Ελληνορθοδόξου παραδόσεως

Γέρων Γεώργιος Καψάνης, Ἠγούμενος Ἱ. Μ. Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγ. Ὅρους

~ Βασικὰ στοιχεῖα τῆς Ἑλληνορθοδόξου παραδόσεως:

Ἡ Ἐκκλησία τὸ κέντρο τῆς ζωῆς τοῦ πιστοῦ λαοῦ. Ἡ Ἐκκλησία ἁγιάζει ὅλες τὶς περιστάσεις τῆς ζωῆς μας.

α) Ὁ λαὸς ζοῦσε τὴ ζωὴ του Ευχαριστιακά.

Πόσο διαφορετικὰ θὰ βλέπαμε τὸν συνάνθρωπό μας ἂν τὸν βλέπαμε ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ; Ἂν δοῦμε τὰ ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ ἀγαθὰ ὡς δῶρα τοῦ Θεοῦ ἀποφεύγουμε τὰ δύο ἄκρα: τὴν περιφρόνηση ἢ τὴν ἀπολυτοποίηση καὶ τὴν θεοποίησή τους (π.χ. μόρφωση). Οἱ ἄνθρωποι ποὺ δὲν δέχονται τὸν κόσμο ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ δὲν ζοῦν μὲ κέντρο τὸν Θεὸ ἀλλὰ τὸ Ἐγώ τους.
Ὅλα στὴν Ἐκκλησία εἶναι Θεανθρώπινα.

β) Το ασκητικὸ πνεύμα βασικό χαρακτηριστικό τῆς Ἑλληνορθοδόξου παραδόσεως…

Ἡ πίστη τοῦ λαοῦ Σταυροαναστάσιμη, γι’ αὐτὸ ἦταν χαρούμενος καὶ εἰρηνικός.

γ) Ἕνα ἄλλο βασικὸ χαρακτηριστικό τῆς Ἑλληνορθοδόξου παραδόσεως εἶναι ἡ ἀξία τοῦ ανθρωπίνου προσώπου…

Ἡ Ἐκκλησία δὲν εἶναι ἰδεολογία. Δὲν εἶναι ἑλληνοχριστιανικὸς πολιτισμὸς ὡς ἰδεολογία. Ἡ Ἐκκλησία γέννησε τὸν ἑλληνορθόδοξο πολιτισμό. Στὴν Ἐκκλησία δὲν θυσιάζεται ἕνα πρόσωπο χάριν μίας ἰδέας, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν τακτικὴ ὅλων τῶν ἰδεολογιῶν.
Ὁ Ντοστογιέφσκι ἔλεγε ὅτι «εἶναι ἄλλο πράγμα νὰ ἀγαπᾶς τὴν ἀνθρωπότητα ὡς ἰδέα καὶ ἄλλο πράγμα νὰ ἀγαπᾶς τὸν συγκεκριμένο ἄνθρωπο». Ὁ λαὸς δὲν εἶναι μάζα. Εἶναι εἰκόνες τοῦ Θεοῦ.

δ) Ἡ ἀγάπη της Ελευθερίας ενα ἀκόμα χαρακτηριστικό τῆς παραδόσεώς μας.

Δὲν μποροῦμε νὰ εἴμαστε Ἐθνικὰ ἐλεύθεροι ἂν εἴμαστε ὑποδουλωμένοι στὰ πάθη μας. Ὁ λαὸς ἂν ζητάει τὴν ἐθνικὴ ἐλευθερία, τὴν ζητάει γιὰ τὴν πνευματικὴ ἐλευθερία. Ἡ Ἑλληνορθόδοξος χριστιανικὴ παράδοση σὲ τί μπορεῖ νὰ μᾶς βοηθήσει σήμερα; Ἡ παράδοση δὲν εἶναι κάτι μουσειακό. Εἶναι ἀλήθεια καὶ ζωή.

α) Ἡ ἑλληνορθόδοξος παράδοση μᾶς βοηθάει στήν διατήρηση τῆς ἐθνικῆς μας ἐνότητας καὶ τὴν ἐθνική μας ταυτότητας.
β) Ἡ ἑλληνορθόδοξος παράδοση προϋπόθεση γιὰ νὰ ἔχει ἡ δική μας προσωπικὴ ζωὴ νόημα.
γ) Ἡ ἑλληνορθόδοξος παράδοση ἀπαραίτητη γιατί μᾶς δίδει τὴν δυνατότητα νὰ οἰκοδομήσουμε ἔναν καλυτερο κόσμο σημερα.

Οἱ καπιταλιστικὲς κοινωνίες πάσχουν ἀπὸ τὸν ἀτομικισμὸ, οἱ δὲ σοσιαλιστικὲς κοινωνίες γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὸν ἀτομικισμὸ πέφτουν στὴν μαζοποίηση. Δὲν μποροῦν νὰ σώσουν τὸ ἀνθρώπινο πρόσωπο ποὺ διασώζεται στὸ Ὀρθόδοξο κοινοβιακὸ πνεῦμα.
Ἡ Ἐκκλησία λύνει τὸ κοινωνικὸ πρόβλημα.
Στὴν Εὐρώπη θεοποιήθηκε ὁ ἄνθρωπος καὶ γκρεμίστηκε ὁ Θεός. Τώρα ποὺ τὸ εἴδωλο τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ὑψώθηκε ὡς Θεὸς τσακίστηκε, ὁ Εὐρωπαῖος δὲν ἔχει νὰ πιαστεῖ ἀπὸ πουθενά. Βρέθηκε στὸ χάος.

Ἡ μελέτη, ἡ διατήρηση καὶ βίωση τῆς παραδόσεώς μας ἡ λύση τοῦ δράματος τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου. Ἐὰν καὶ ἐμεῖς χάσουμε τὸ φῶς τῆς παραδόσεώς μας ποιὸς θὰ τὴν προσφέρει στὸν δυτικὸ ἄνθρωπο;

Τὸ μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τρία ἴσον ἕνα καὶ ἕνα ἴσον τρία, ἀποτελεῖ ὑπέρβαση τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς. Ὅσο πιὸ ἀντινομικὸ εἶναι γιὰ τὴν ἀνθρώπινη λογικὴ τόσο πιὸ ἀληθινὸ εἶναι. Εἶναι μυστήριο ποὺ θέλει τὴν ἐλευθερία μας καὶ ὄχι τὴν καταναγκαστικὴ λογική μας. Ἂν ἦταν λογικὸ θὰ ἦταν ἀνθρώπινο. Ἐπειδὴ εἶναι ὑπέρλογο εἶναι θεῖο. Καὶ τὸ πιστεύουμε γιατί εἶναι τῆς λογικῆς τοῦ Θεοῦ. Γιὰ νὰ πιστέψουμε τὸ τρία ἴσον ἕνα καὶ ἕνα ἴσον τρία θὰ πρέπει νὰ ξεπεράσουμε τὴν αὐτάρκεια τῆς δικῆς μας λογικῆς καὶ νὰ δεχθοῦμε ὅτι ἡ δική μας λογικὴ εἶναι περιορισμένη. Τὸ ἅλμα ἀπὸ τὴν δική μας λογικὴ στὴν λογική τοῦ Θεοῦ γίνεται διὰ τῆς πίστεως.

Ἡ Ὀρθοδοξία δὲν εἶναι κλειστή, δὲν φοβᾶται νὰ πάρει στοιχεῖα ἀπὸ ἄλλους πολιτισμοὺς καὶ νὰ τὰ ἀφομοιώσει. Ὄχι ὅμως ὅ,τι εἶναι ἀντίθετο μὲ τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Θεοῦ. Πολλὰ ἀπὸ αὐτὰ ποὺ πῆρε, τοὺς ἔδωσε νέο νόημα.
 Τὸ Ἅγιον Ὅρος ἀγαπάει τὶς γυναῖκες κατὰ Θεὸν γι’ αὐτὸ καὶ ἔχει ἄβατον.

Οἱ νέοι, μὲ ταπείνωση καὶ μὲ ὑπακοή, μποροῦν νὰ βοηθήσουν νὰ ἐκφραστεῖ σύγχρονα ἡ παράδοσή μας. Ἀλλὰ αὐτὴ ἡ προσπάθεια γιὰ νὰ εἶναι ἐπιτυχημένη θὰ πρέπει νὰ ξεπεράσουμε τὸ ὀρθολογιστικὸ οὐμανιστικὸ πνεῦμα καὶ νὰ σταυρωθοῦμε.

πηγή: enromiosini

Βασικά στοιχεία της Ελληνορθοδόξου παραδόσεως (Αρχ. Γεώργιος Καψάνης)

 

Αρχ. Γεώργιος Καψάνης

Βασικά στοιχεία της Ελληνορθοδόξου παραδόσεως:

Η Εκκλησία το κέντρο της ζωής του πιστού λαού.Η Εκκλησία αγιάζει όλες τις περιστάσεις της ζωής μας.α) Ο λαός ζούσε τη ζωή του Ευχαριστιακά.Πόσο διαφορετικά θα βλέπαμε τον συνάνθρωπό μας αν τον βλέπαμε ως δώρο του Θεού;Αν δούμε τα υλικά και πνευματικά αγαθά ως δώρα του Θεού αποφεύγουμε τα δύο άκρα: την περιφρόνηση ή την απολυτοποίηση και την θεοποίησή τους (π.χ. μόρφωση).Οι άνθρωποι που δεν δέχονται τον κόσμο ως δώρο του Θεού δεν ζουν με κέντρο τον Θεό αλλά το Εγώ τους.Όλα στην Εκκλησία είναι Θεανθρώπινα.β) Το ασκητικό πνεύμα βασικό χαρακτηριστικό της Ελληνορθοδόξου παραδόσεως.Η πίστη του λαού Σταυροαναστάσιμη, γι’ αυτό ήταν χαρούμενος και ειρηνικός.γ) Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό της Ελληνορθοδόξου παραδόσεως είναι η αξία του ανθρωπίνου προσώπου…

Η Εκκλησία δεν είναι ιδεολογία. Δεν είναι ελληνοχριστιανικός πολιτισμός ως ιδεολογία. Η Εκκλησία γέννησε τον ελληνορθόδοξο πολιτισμό.Στην Εκκλησία δεν θυσιάζεται ένα πρόσωπο χάριν μιας ιδέας, σε αντίθεση με την τακτική όλων των ιδεολογιών.Ο Ντοστογιέφσκι έλεγε ότι «είναι άλλο πράγμα να αγαπάς την ανθρωπότητα ως ιδέα και άλλο πράγμα να αγαπάς τον συγκεκριμένο άνθρωπο».Ο λαός δεν είναι μάζα. Είναι εικόνες του Θεού.δ) Η αγάπη τηςΕλευθερίας ένα ακόμα χαρακτηριστικό της παραδόσεως μας.Δεν μπορούμε να είμαστε Εθνικά ελεύθεροι αν είμαστε υποδουλωμένοι στα πάθη μας.Ο λαός αν ζητάει την εθνική ελευθερία, την ζητάει για την πνευματική ελευθερία.Η Ελληνορθόδοξος χριστιανική παράδοση σε τι μπορεί να μας βοηθήσει σήμερα;

Η παράδοση δεν είναι κάτι μουσειακό. Είναι αλήθεια και ζωή.α) Η ελληνορθόδοξος παράδοση μας βοηθάει στην διατήρηση της εθνικής μας ενότητας και την εθνική μας ταυτότητας.β) Η ελληνορθόδοξος παράδοση προϋπόθεση για να έχει η δική μας προσωπική ζωή νόημα.γ) Η ελληνορθόδοξος παράδοση απαραίτητη γιατί μας δίδει την δυνατότητα να οικοδομήσουμε έναν καλύτερο κόσμοσήμερα.Οι καπιταλιστικές κοινωνίες πάσχουν από τον ατομικισμό ή δε σοσιαλιστικές κοινωνίες για να αποφύγουν τον ατομικισμό πέφτουν στην μαζοποίηση. Δεν μπορούν να σώσουν το ανθρώπινο πρόσωπο που διασώζεται στο Ορθόδοξο κοινοβιακό πνεύμα.Η Εκκλησία λύνει το κοινωνικό πρόβλημα.Στην Ευρώπη θεοποιήθηκε ο άνθρωπος και γκρεμίστηκε ο Θεός. Τώρα που το είδωλο του ανθρώπου που υψώθηκε ως Θεός τσακίστηκε, ο Ευρωπαίος δεν έχει να πιαστεί από πουθενά. Βρέθηκε στο χάος.Η μελέτη, η διατήρηση και βίωση της παραδόσεώς μας η λύση του δράματος του συγχρόνου ανθρώπου. Εάν και εμείς χάσουμε το φως της παραδόσεώς μας ποιός θα την προσφέρει στον δυτικό άνθρωπο;

Το μυστήριο της Αγίας Τριάδος, τρία ίσον ένα και ένα ίσον τρία, αποτελεί υπέρβαση της ανθρώπινης λογικής. Όσο πιο αντινομικό είναι για την ανθρώπινη λογική τόσο πιο αληθινό είναι. Είναι μυστήριο που θέλει την ελευθερία μας και όχι την καταναγκαστική λογική μας. Αν ήταν λογικό θα ήταν ανθρώπινο. Επειδή είναι υπέρλογο είναι θείο. Και το πιστεύουμε γιατί είναι της λογικής του Θεού. Για να πιστέψουμε το τρία ίσον ένα και ένα ίσον τρία θα πρέπει να ξεπεράσουμε την αυτάρκεια της δικής μας λογικής και να δεχθούμε ότι η δική μας λογική είναι περιορισμένη. Το άλμα από την δική μας λογική στην λογική του Θεού γίνεται διά της πίστεως.Η Ορθοδοξία δεν είναι κλειστή, δεν φοβάται να πάρει στοιχεία από άλλους πολιτισμούς και να τα αφομοιώσει. Όχι όμως ότι είναι αντίθετο με το Ευαγγέλιο του Θεού. Πολλά από αυτά που πήρε, τους έδωσε νέο νόημα.Το Αγιον Όρος αγαπάει τις γυναίκες κατά Θεόν γι’ αυτό και έχει άβατον.Οι νέοι, με ταπείνωση και με υπακοή, μπορούν να βοηθήσουν να εκφραστεί σύγχρονα η παράδοσή μας. Αλλά αυτή η προσπάθεια για να είναι επιτυχημένη θα πρέπει να ξεπεράσουμε το ορθολογιστικό ουμανιστικό πνεύμα και να σταυρωθούμε.

stratisandriotis